.png){kind=logo}
Nhân dịp Năm Thánh 2010, Uỷ Ban Văn Hoá trực thuộc Hội Đồng Giám Mục Việt Nam nhận trách nhiệm thực hiện tập Kỷ Yếu Năm Thánh 2010, kỷ niệm năm mươi năm thiết lập Hàng Giáo Phẩm Việt Nam và cuốn Lịch Sử Giáo Hội Việt Nam Năm Mươi Năm Qua. Đáp lại lời kêu gọi của Đức Cha Giuse Vũ Duy Thống, Chủ Tịch Uỷ Ban Văn Hoá/HĐGMVN, qua lá thư ngày 01.05.2009, Giáo Phận Mỹ Tho đã lược ghi lại những bước phát triển của giáo phận suốt 50 năm qua, để góp phần với Uỷ Ban Văn Hoá thực hiện công việc đầy ý nghĩa nêu trên. GPMT xin giới thiệu đến Quý độc giả tài liệu này.
GIÁO PHẬN MỸ THO
PHẦN I: LỊCH SỬ KHAI SINH GIÁO PHẬN
Thành lập
Ngày 24-11-1960, Đức Thánh Cha Gioan XXIII công bố sắc chỉ
Venerabilium Nostrorum
thành lập Hàng Giáo Phẩm Việt Nam, trong đó có nói đến việc thành lập 3 giáo phận mới là Mỹ Tho, Đà Lạt và Long Xuyên.
Theo sắc chỉ này, Đức Thánh Cha Gioan XXIII đã nâng nhà thờ họ đạo Mỹ Tho lên thành nhà thờ Chánh Toà Mỹ Tho với danh hiệu Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội và đặt Cha Giuse Trần Văn Thiện làm Giám Mục tiên khởi giáo phận.
Đến ngày 27-11-1960, Đức Thánh Cha Gioan XXIII ký sắc chỉ
Quod Venerabiles Fratres
và công bố ngày 8-12-1960 chính thức thiết lập giáo phận Mỹ Tho như sau: “Những khu vực hành chánh quen gọi là Long An, Kiến Tường, Kiến Phong và Định Tường, Ta tách biệt ra khỏi giáo phận Sàigòn và thiết lập thành một giáo phận gọi là Mỹ Tho theo tên tỉnh lỵ Mỹ Tho”.
Và đến ngày 1-12-1960, Toà Thánh ban sắc phong tuyển chọn Cha Giuse Trần Văn Thiện làm Giám Mục tiên khởi của giáo phận Mỹ Tho.
Đức Giám Mục tiên khởi : Giuse TRẦN VĂN THIỆN
Sinh ngày : 1-10 -1908 tại Ngũ Hiệp, huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang
Linh mục : 21 - 09 - 1935
Thụ phong Giám mục : 22. 01. 1961
Nhận giáo phận : 05- 04- 1961
Từ trần : 24 - 02-1989
Khẩu hiệu : “Phần rỗi trong Thánh Giá”
Ranh giới
Giáo phận Mỹ Tho khi thành lập gồm có 4 tỉnh Long An, Kiến Tường, Kiến Phong và Định Tường. Sau năm 1975, giáo phận Mỹ Tho bao gồm 3 tỉnh Tiền Giang, Long An và 2/3 tỉnh Đồng Tháp (trừ vùng Sađéc).
Đây là một vùng đất rộng lớn thuộc đồng bằng sông Cửu Long, nằm phía tả ngạn sông Tiền: phía Đông Bắc giáp giáo phận Sàigòn và Phú Cường, phía Tây Nam giáp giáo phận Vĩnh Long và Long Xuyên.
Trên phần đất giáo phận Mỹ Tho có nhánh sông Tiền chảy dài từ trên Biển Hồ xuyên qua tỉnh Đồng Tháp và Tiền Giang và đổ ra vùng biển Gò Công. Trên địa bàn tỉnh Long An có hai sông lớn là Vàm Cỏ Đông và Vàm Cỏ Tây.
Diện tích chung: 9.262km2 với số dân hiện nay 4.675.000 người. Đa số dân sinh sống bằng nông nghiệp.
Sắc tộc: Phần lớn là người Kinh, có một số ít người Hoa, Khơ Me…
Bản đồ giáo phận
Nhà Thờ Chánh Toà
Nhà Thờ Chánh Toà Mỹ Tho hiện tại là ngôi nhà thờ thứ ba của họ đạo Mỹ Tho được khởi công xây dựng tại họ nhánh Vĩnh Tường ngày 11-8-1906 bởi cha Régnier (Cha Gẫm) ngay trước nhà thờ này, bên kia đại lộ Bourdais, nay là đại lộ Hùng Vương. Đến năm 1910 công việc xây dựng nhà thờ được hoàn tất.
Ngôi nhà thờ khá đồ sộ, uy nghiêm, với chiều cao 24m, chiều dài 53m, chiều rộng hơn 17m, một gian chính và hai gian phụ hai bên. Kết cấu chính của tòa nhà được xây theo lối cột tròn chống đỡ, mái vòm được trang trí bằng nhiều hoa văn, họa tiết tinh xảo.
Nhà thờ xây dựng năm 1906 – Tháp chuông xây dựng năm 1995
Tháp chuông nhà thờ đầu tiên được dựng bên hông nữ. Đến năm1958, cha sở Phaolô Nguyễn Minh Chiếu đã di dời chuông lên tháp cao bên nam. Đến năm 1995, vì sợ đỗ chuông có thể gây hư hại cho ngôi thánh đường cổ xưa, cha Giuse Nguyễn Văn Chúc cho xây dựng lại một tháp chuông khác tách rời nhà thờ, tức là tháp chuông hiện nay. Ngày 16.2.1995, Đức Cha Anrê Nguyễn Văn Nam đặt viên đá đầu tiên. Sau hơn 9 tháng xây dựng, tháp chuông mới được khánh thành ngày 30.11.1995.
Dịp Năm Thánh 2000, Đức Giám Mục Giáo Phận Phaolô Bùi Văn Đọc đã cử hành Lễ Cung Hiến Nhà Thờ Chánh Tòa Mỹ Tho ngày 21.01.2000 và chọn ngày Lễ Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời làm ngày lễ Bổn mạng thứ hai của Nhà Thờ Chánh Tòa Mỹ Tho.
Để chuẩn bị mừng kỷ niệm 100 năm ngày xây dựng nhà thờ và mở Năm Thánh, linh mục Giacôbê Hà Văn Xung đã xin ý kiến Đức Giám Mục để trùng tu và nới rộng nhà thờ. Lễ khởi công trùng tu được cử hành ngày 14.06.2006. Công việc trùng tu gồm việc thay mái ngói - nới rộng 2 bên hong nhà thờ - xây dựng lại phòng thánh - cải tạo tháp chuông - đặt đàng Thánh Giá xung quanh nhà thờ.
Sau 9 tháng thi công, vào ngày 21-05-2007, Đức Giám Mục Giáo Phận đã dâng lễ tạ ơn và khai mạc Năm Thánh mừng kỷ niệm 100 năm xây dựng nhà thờ.
Nhà thờ Chánh Toà trùng tu năm 2007
Tăng triển
Giáo phận Mỹ Tho từ khi thành lập đến nay trải qua ba thời kỳ giám mục cai quản :
1. Đức Cha Giuse TRẦN VĂN THIỆN, Giám Mục tiên khởi (1960 - 1989).
.jpg)
Đức Cha Giuse Trần Văn Thiện
2. Đức Cha Anrê NGUYỄN VĂN NAM
Sinh ngày : 22. 02. 1922 tại Thạnh Mỹ - Gia Định Sài Gòn.
Linh mục : 29. 03. 1952
Giám mục phó : 10. 06. 1975
Giám mục chánh toà : 24. 02. 1989
Nghỉ hưu : 15.04. 1999
Từ trần : 16-03-2006
Khẩu hiệu : “Vui lên ! Hiệp thông vào Cuộc Khổ Nạn Chúa Kitô”
.jpg)
Đức Cha Anrê Nguyễn Văn Nam
* Đức Cha Gioan Baotixita PHẠM MINH MẪN
Sinh ngày : 1934 tại xã Hoà Thành, Cà Mau
Linh mục : 25.05.1965
Bổ nhiệm Giám mục phó : 23.03.1993
Tấn phong Giám mục : 11.08.1993
Nhận giáo phận : 12.08.1993
Tổng Giám Mục Tổng Giáo Phận TP. HCM : 13.03.1998
Hồng Y : 28.09.2003
Khẩu hiệu : “Như Thầy yêu thương”
.jpg)
Đức Hồng Y GB. Phạm Minh Mẫn
3. Đức Giám Mục đương nhiệm: Đức Cha Phaolô BÙI VĂN ĐỌC
Sinh ngày : 11.11.1944 tại Đà Lạt.
Linh mục : 17.12.1970
Bổ nhiệm Giám mục chánh toà : 26.03. 1999
Tấn phong Giám mục : 20.05.1999
Nhận giáo phận : 27.05.1999
Khẩu hiệu : “Chúa là nguồn vui của con”
.jpg)
Đức Cha Phaolô Bùi Văn Đọc
Khi thành lập vào năm 1960, Giáo Phận Mỹ Tho có 39 giáo xứ (không kể giáo họ), 32 nhà thờ, 54 nhà nguyện; 50.249 giáo dân, 43 linh mục, 28 đại chủng sinh học tại Giáo hoàng Học viện Piô X Đà Lạt và Đại chủng viện Sài Gòn, 77 tiểu chủng sinh học ở Cần Thơ và Sàigòn.
Đến trước năm 1975, giáo phận Mỹ Tho có 63.158 giáo dân (chiếm 3,8 % dân số), 41 giáo xứ, 45 giáo họ và giáo điểm, 61 linh mục, 78 đại chủng sinh, 186 nữ tu; có 88 trường trung tiểu học và 4 cơ sở từ thiện xã hội.
Hiện nay giáo phận Mỹ Tho phân chia thành 6 giáo hạt: Mỹ Tho và Cái Bè thuộc tỉnh Tiền Giang, Tân An và Đức Hoà thuộc tỉnh Long An, Cao Lãnh và Cù Lao Tây thuộc tỉnh Đồng Tháp.
Theo thống kê của giáo phận năm 2008, số giáo dân hiện này là 121. 863 so với dân số 4.252.698 chiếm tỷ lệ 2,47 % dân số của cả ba tỉnh; số linh mục là 113; và có 248 tu sĩ đang phục vụ tại các cộng đoàn hoặc họ đạo.
Ơn gọi linh mục, tu sĩ
Khi thành lập giáo phận, ngoài số linh mục đang phục vụ tại các họ đạo thuộc địa phận Mỹ Tho, giáo phận còn tiếp nhận các linh mục thuộc các giáo phận miền Bắc di cư nhập tịch giáo phận.
Từ khi thành lập Tiểu Chủng Viện Gioan XXIII, giáo phận tuyển chọn tiểu chủng sinh từ các họ đạo trong và ngoài giáo phận qua kỳ thi tuyển hằng năm.
Các đại chủng sinh của giáo phận được gởi học tại Giáo Hoàng Học Viện Piô X Đà Lạt và Đại Chủng Viện Giuse.
Từ năm 1964, các đại chủng sinh của giáo phận được gởi học hoặc tại Giáo Hoàng Học Viện Piô X Đà Lạt hoặc tại Đại Chủng Viện Xuân Bích Vĩnh Long.
Từ năm 1975, do tình hình khó khăn chung, Các Đại Chủng Viện và Tiểu Chủng Viện ngưng hoạt động. Các tiểu chủng sinh trở về gia đình, các đại chủng sinh trở về giáo phận và sau đó được gởi đến một số giáo xứ trong giáo phận để vừa học vừa lao động.
Nhưng sau một thời gian ngắn, các đại chủng sinh được tập trung về Tiểu Chủng Viện Gioan XXIII để học và lao động. Trong thời điểm này, Hợp Tác Xã dệt chiếu Thanh Bình ra đời như là phương tiện để sinh sống của các đại chủng sinh.
Trong hoàn cảnh này, các chủng sinh gặp nhiều khủng hoảng và phần lớn đã chuyển hướng.
Từ năm 1978, Chủng Viện ngưng hoạt động. Các đại chủng sinh được gởi đến các giáo xứ và lần lượt được phong chức linh mục.
Khi Đại Chủng Viện Thánh Giuse Thành Phố Hồ Chí Minh được chính thức hoạt động trở lại, các đại chủng sinh giáo phận Mỹ Tho được gởi học tại đây. Khi niên khoá đầu tiên (1986-1987) khai giảng, giáo phận được gởi 6 đại chủng sinh theo học. Và từ đó đến nay, các đại chủng sinh của giáo phận được gởi huấn luyện tại Đại Chủng Viện Thánh Giuse.
Giáo phận tuyển chọn các dự tu là các thanh niên trong các giáo xứ đã tốt nghiệp Trung Học hoặc Đại Học qua kỳ thi tuyển hằng năm. Các thanh niên trúng tuyển được huấn luyện tại giáo xứ do các cha sở và các khoá tập trung ngắn hạn tại giáo phận. Thời gian dự tu ít nhất là 4 năm trước khi được gởi vào Đại Chủng Viện.
Từ năm 2007, theo quy định của Đại Chủng Viện Thánh Giuse, giáo phận đã mở lại Tiền Chủng Viện Gioan XXIII để huấn luyện tập trung các dự tu trong 2 năm trước khi được tuyển chọn theo học tại Đại Chủng Viện Thánh Giuse.
(Theo số liệu theo thống kê báo cáo mục vụ Giáo phận Mỹ Tho năm 2008)
Tháng 3.2009
GIÁO PHẬN MỸ THO