.png){kind=logo}
GIÁO LÝ CÔNG GIÁO
LỚN LÊN TRONG ĐỜI SỐNG ĐỨC TIN CỘNG ĐOÀN
1. Mở đầu: Khởi từ kinh nghiệm sống đức tin
2. Trình bày nội dung giáo lý: Gặp gỡ giữa kinh nghiệm và Đức Tin của cộng đoàn
3. Một điểm thực hành: Sống một kinh nghiệm mới với Đức Tin cộng đoàn
4. Cầu nguyện kết: Cử hành Niềm Tin
Bài 17 – CUỘC KHỔ NẠN CỦA CHÚA GIÊSU
GLHTCG: 571-637, BTY: 112-124
Từ lúc đó, Đức Giê-su Ki-tô bắt đầu tỏ cho các môn đệ biết: Người phải đi Giêrusalem, phải chịu nhiều đau khổ do các kỳ mục, các thượng tế và kinh sư gây ra, rồi bị giết chết, và ngày thứ ba sẽ sống lại (Mt 16,21)
.
1. Mở Đầu
a. Phút thánh hóa
- Làm dấu: Nhân Danh Cha và Con và Thánh Thần. Amen
- Đọc lời bài hát (tất cả cùng đọc chung lời bài hát trước khi hát):Cầu xin Chúa Thánh Thần, Người thương thăm viếng hồn con, ban xuống cho con hồng ân chan chứa trau dồi cho đáng ngôi thánh đường.
Nguyện xin Chúa Ngôi Ba đoái nghe lời con thiết tha, tình thương mến ấp ủ con ngày đêm, nhuần thẳm xác hồn tràn lan ơn thiêng.
b. Giới thiệu chủ đề - nội dung bài giáo lý – những vấn đề cần giải quyết
- Ôn bài cũ
- Giới thiệu chủ đề bài mới: Tuần trước các em đã được tìm hiểu về cuộc đời công khai của Chúa Giêsu. Các em còn nhớ cuộc sống của Chúa Giêsu khi ở trần gian được chia làm hai giai đoạn: giai đoạn sống ẩn dật 30 năm (sống chiêm niệm cầu nguyện lao động) ở làng Nadaret, và giai đoạn sống công khai 3 năm (sống hoạt động giảng Đạo của Chúa Cha trên khắp đất nước Do Thái)
Tất cả mọi biến cố diễn ra trong cuộc đời của Chúa (ẩn dật hay công khai) đều chứa đựng ý nghĩa là cứu độ – chuộc tội và ban đời sống mới – cho chúng ta. Hôm nay các em sẽ tìm hiểu biến cố trọng đại nhất nơi cuộc đời công khai của Chúa Giêsu đó là: CUỘC KHỔ NẠN CỦA ĐỨC GIÊSU KITÔ. Trước khi tìm hiểu, các em lắng đọng tâm hồn để cho Lời Chúa soi chiếu tâm trí chúng ta.
- Lắng nghe lời Chúa: Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca (Lc 23, 33-46)
(Có thể dùng hình thức kể chuyện để tường thuật lại biến cố khổ nạn của Chúa Giêsu, hoặc nếu có điều kiện có thể chiếu trích đoạn phim cuộc khổ nạn của Chúa)
Khi đến nơi gọi là "Đồi Sọ", họ đóng đinh Người vào thập giá, cùng lúc với hai tên gian phi, một tên bên phải, một tên bên trái. Bấy giờ Đức Giê-su cầu nguyện rằng: "Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết việc họ làm." Rồi họ lấy áo của Người chia ra mà bắt thăm. Dân chúng đứng nhìn, còn các thủ lãnh thì buông lời cười nhạo: "Hắn đã cứu người khác, thì cứu lấy mình đi, nếu thật hắn là Đấng Kitô của Thiên Chúa, là người được tuyển chọn!" Lính tráng cũng chế giễu Người. Chúng lại gần, đưa giấm cho Người uống và nói: "Nếu ông là vua dân Do Thái thì cứu lấy mình đi!" Phía trên đầu Người, có bản án viết: "Đây là vua người Do Thái." Một trong hai tên gian phi bị treo trên thập giá cũng nhục mạ Người: "Ông không phải là Đấng Kitô sao ? Hãy tự cứu mình đi, và cứu cả chúng tôi với!" Nhưng tên kia mắng nó: "Mày đang chịu chung một hình phạt, vậy mà cả Thiên Chúa, mày cũng không biết sợ! Chúng ta chịu như thế này là đích đáng, vì xứng với việc đã làm. Chứ ông này đâu có làm điều gì trái!" Rồi anh ta thưa với Đức Giêsu: "Ông Giêsu ơi, khi ông vào Nước của ông, xin nhớ đến tôi!" Và Người nói với anh ta: "Tôi bảo thật anh, hôm nay, anh sẽ được ở với tôi trên Thiên Đàng. "Bấy giờ đã gần tới giờ thứ sáu, thế mà bóng tối bao phủ khắp mặt đất, mãi đến giờ thứ chín. Mặt trời ngưng chiếu sáng. Bức màn trướng trong Đền Thờ bị xé ngay chính giữa. Đức Giêsu kêu lớn tiếng: Lạy Cha, con xin phó thác hồn con trong tay Cha. Nói xong, Người tắt thở.
Lời Chúa các em vừa nghe, mô tả lại phần nào cuộc khổ nạn của Đức Giêsu Kitô. Các em có thể tự hỏi: Tại sao Chúa Giêsu lại chịu khổ nạn? (chịu đánh đòn, vác thập giá, chịu sỉ nhục và chịu đóng đinh chết trên thập giá như một tử tội)? Và mục đích cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu là gì?
Các em thử nói lên một vài suy nghĩ của các em về cuộc khổ nạn của Chúa (xúc động, cảm thương Chúa, lo sợ cho Chúa, tức giận những người giết Chúa, hối hận về tội lỗi của mình….)
- Tóm lại nội dung chính của bài giáo lý: Cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu diễn tả cao điểm tình yêu thương của Chúa Cha dành cho con người và hiệu quả sinh ra từ tình yêu này là việc Chúa đền bù tội lỗi cho chúng ta. Nói cách khác: cuộc khổ nạn của Chúa mang lại ơn tha thứ (tha tội) cho tất cả loài người.
- Những vấn đề cần giải quyết và tìm hiểu: Tại sao Chúa lại dùng cách thức khổ nạn để chuộc tội con người mà không dùng phương cách nào khác hơn? Tại sao Chúa lại cứu chuộc con người? Bài học Chúa muốn để lại qua cuộc khổ nạn là gì?
2. Trình bày nội dung giáo lý
a. Đặt vấn đề thảo luận làm sáng tỏ tại sao Chúa lại dùng cách thức khổ nạn để chuộc tội con người mà không dùng phương cách nào khác hơn?
Một bạn trẻ ở tuổi vị thành niên, chẳng may bị một băng đảng bắt cóc tống tiền bắt giữ, và nhóm bắt cóc này ra điều kiện: nội trong ba ngày nếu người thân không đến thương lượng thì họ sẽ giết chết cậu bé này. Vậy giờ đây ba mẹ của cậu bé phải làm gì để có thể giải cứu cho cậu bé?
Đúc kết phần thảo luận của các em: Ba mẹ cậu bé có thể nhờ đến sự trợ giúp của công an, hoặc đích thân ba mẹ cậu bé đến gặp băng nhóm bắt cóc tống tiền… chung quy lại là phải thương lượng với nhóm tội phạm này để giải cứu cậu bé. Và như vậy băng nhóm tội phạm này sẽ đặt điều kiện: điều kiện đó có thể là phải trả tiền để chuộc cậu bé, hoặc điều kiện đó cũng có thể là: họ thả cậu bé ra, nhưng phải để cho họ được an toàn…
Sở dĩ Chúa dùng cách thức khổ nạn để chuộc con người là vì: tổ tông con người đã phạm tội, và từ đó tất cả mọi người đều vạ lây (dính bén) vào hậu quả của tội tổ tông. Nghĩa là loài người đã thuộc về sự ràng buộc của băng nhóm tội phạm là ma quỷ. Vì thế để giải cứu con người, Thiên Chúa đã chấp nhận và tự nguyện xuống trần chịu lấy cái chết, để trả một cái giá đền bù tội lỗi của con người, chuộc lại con người.
Cái chết của Đức Giêsu là cái chết nhục nhã, đau buồn, cô độc; nhưng lại là cái chết vì yêu, Thiên Chúa đã dám đổ máu để chứng minh Tình yêu của Ngài.
Nhờ cái giá phải trả bằng máu này mà Chúa Cha giải thoát con người khỏi sự ràng buộc của băng nhóm ma quỷ, nhờ giá màu này mà Chúa Cha tha tội cho con người, và cũng nhờ giá máu này mà quyền năng của Chúa Cha qua Chúa Con thể hiện một cách cụ thể; con người từ đây hiểu rằng tình yêu chiến thắng sự chết và chiến thắng thế lực của ma quỷ.
b. Đặt vấn đề thảo luận làm sáng tỏ tại sao Chúa lại cứu chuộc con người?
Các em thử suy nghĩ một tình huống như thế này: Một đứa bé chẳng may mắc phải một căn bệnh rất nặng (bệnh này có thể chạy chữa được) nhưng sẽ tốn kém nhiều tiền của, trong khi đó ba mẹ đứa bé hoàn toàn có khả năng (dư khả năng) để lo cứu chữa đứa bé cho dù phải hao tốn nhiều tiền của. Vậy các em thử suy nghĩ xem: ba mẹ đứa bé có dám chấp nhận hao tốn tiền của để cứu đứa bé, hay là họ lo sợ phải tốn kém, nên bỏ mặc đứa bé sống chết ra sao mặc nó?
Đúc kết phần thảo luận của các em
: Cho dù ba mẹ đứa bé có là người xấu cách mấy đi chăng nữa, thì họ cũng không thể bỏ mặc đứa bé được. Bởi vì đứa bé là máu mủ họ sinh ra, là con của họ dứt ruột đẻ ra; phương ngữ Việt Nam có câu: “Hùm dữ không nỡ ăn thịt con”
Hùm beo là loài cầm thú, hung hăng, dữ tợn… mà còn không sát hại con nó, huống chi là con người, không ai lại muốn sát hại con ruột của mình. Hơn nữa ba mẹ đứa bé có thừa khả năng tài chánh để chạy chữa, thì không có lý gì họ lại có thể bỏ mặc con họ.
Chúng ta là con của Chúa, do Chúa tạo dựng nên. Mỗi người đều mang trong mình trọng bệnh – trọng bệnh này là hậu quả của tội tổ tông để lại (mất ơn làm con Chúa, phải đau khổ, phải vất vả và phải chết). Chúa có thừa khả năng, có đủ cách thức để giải cứu chúng ta.
Chính vì thế mà Chúa không thể bỏ mặc con người được vì: Con người là con của Chúa, vì Chúa là Tình Yêu cho nên Chúa không làm gì khác hơn ngoài tình yêu, vì Chúa là Đấng trung thành nên lời hứa cứu độ con người của Chúa sau khi tổ tông phạm tội, giờ đây Chúa thực hiện lời hứa đó nơi cuộc khổ nạn của Con Chúa là Đức Giêsu Kitô.
c. Bài học Chúa muốn để lại qua cuộc khổ nạn là gì ?
Trước khi suy nghĩ và rút ra bài học mà Chúa để lại qua cuộc khổ nạn, các em thử lắng nghe một câu chuyện đầy ý nghĩa có tên là: LẤY ÂN BÁO OÁN
Câu chuyện
: Tại một bộ lạc ở nước Nam Phi có hai người thổ dân chỉ vì một mối hiềm khích nhỏ mà đưa đến căm thù nhau khốc liệt. Một ngày kia, trên đường vào rừng đốn củi, một trong hai kẻ tử thù bắt gặp đứa bé gái con của đối phương đang tung tăng vui chơi hái hoa dại, người ấy bừng bừng nổi giận, sẵn con dao cầm trên tay, ông ta túm lấy bé gái mà chặt đứt mất hai ngón tay trên bàn tay phải của em. Ông ta ngửa mặt nhìn trời cười ha hả: “Thế là hôm nay, ta đã trả được mối cừu thù...” Trong lúc đó thì bé gái đáng thương hết sức kinh hãi và đau đớn, òa khóc bỏ chạy về hà, bàn tay đầm đìa máu chảy... 20 năm thấm thoát trôi qua, em bé nạn nhân lớn lên, nay đã có chồng có con, làm ăn khá giả nhất trong làng, còn cha mẹ cô ta thì đã sớm qua đời, mang theo mối hận vẫn chưa thanh toán được với kẻ thù của mình. Một hôm, có một người hành khất già đi ngang qua, mệt lả vì đói. Ông lão ghé vào nhà xin bà chủ chút cơm thừa canh cặn. Người đàn bà chợt nhận ra đó chính là hung thủ đã chặt đứt hai ngón tay mình năm xưa. Bà vội vào nhà trong dọn bánh thơm sữa ngọt cho người ăn xin đáng thương. Khi ông lão đã ăn no nê, định nói lời cám ơn để từ biệt thì bà ngăn lại, đến gần đưa bàn tay phải đã cụt mất hai ngón tay ra, nhỏ nhẹ nói: “Thế là hôm nay, tôi đã xóa được mối thù năm xưa của cha mẹ tôi và của chính tôi đối với ông...” Người hành khất già chợt hiểu ra mọi chuyện, ông gục đầu xuống, càng xúc động về nghĩa cử của bà chủ nhà, lại càng ân hận về hành động tàn nhẫn mù quáng của mình trước đây.
Sau khi nghe câu chuyện này, các em có thể nói lên ý nghĩa câu chuyện muốn nói gì không? Câu chuyện muốn nói rằng: lấy tình thương mà đối lại oán thù thì oán thù sẽ tiêu tan. Còn trái lại: lấy oán thù mà đối lại oán thù thì oán thù sẽ chồng chất.
Đây chính là bài học Chúa Giêsu muốn để lại qua cuộc thương khó: Ma quỷ đã làm cho Tổ tông loài người đã trở nên thù nghịch với Thiên Chúa sau khi đã cám dỗ làm cho tổ tông sa ngã phạm tội nơi vườn địa đàng. Từ đó loài người cũng trở nên sa cách và đối nghịch với Thiên Chúa mỗi khi sa ngã phạm tội, rồi nơi cuộc thương khó, con người đã làm khổ, sỉ nhục và giết chết Chúa…
Con người đã gieo oán hận, thù hằn, nhưng Thiên Chúa đã lấy tình thương, lấy nghĩa ân mà báo lại oán thù do ma quỷ gieo rắc cho con người. Chúa đã lấy ân nghĩa để đối lại oán thù, và từ đó tội lỗi và oán thù đã bị tiêu diệt. Thiên Chúa qua Chúa Giêsu đã chiến thắng ác thần.
c. Cầu nguyện giữa giờ
: tùy nghi thay đổi, linh động:... ở đây đề nghị cùng đọc chung lời nguyện đã được soạn cho các em
Lời nguyện
: Lạy Chúa, chúng con tìm hiểu về cuộc thương khó của Chúa và chúng con nhận ra: sự đau khổ, sỉ nhục, cái chết nhục nhã của của Chúa là do có phần lỗi tội thiếu sót của chúng con. Chúng con thành tâm sám hối lỗi lầm của mình để tình thương của Chúa và những giọt máu châu báu Chúa đã đổ ra không uổng phí cho cuộc đời chúng con. Amen
3. Một điểm thực hành
a. Sinh hoạt giáo lý
- Băng reo
: CHÚA CHẾT VÌ YÊU
NĐK:
Giêsu Giêsu Giêsu
CE:
Yêu em yêu em (2 tay bắt chéo hình thập giá trước ngực)
NĐK
: Giêsu Giêsu Giêsu
CE:
Chịu chết vì em chịu chết vì em (2 tay đưa thẳng lên khỏi đầu nghiên qua phải nghiên qua trái)
NĐK: Giêsu Giêsu Giêsu
CE: Em yêu Giêsu, em yêu Giêsu (2 tay vung thẳng lên khỏi đầu và nhảy lên)
NĐK: Giêsu Giêsu Giêsu
CE: Em chọn Giêsu, em chọn Giêsu (Amen kéo dài và vỗ tay) sau đó hát bài: TÔI CHỌN GIÊSU
(tùy nghi thay đổi băng reo và hình thức cử điệu sao cho linh hoạt và phù hợp)
- Bài hát giáo lý
: TÔI CHỌN GIÊSU
Tôi chọn Giêsu là nắng, tôi chọn Giêsu là mưa cho tháng năm thôi nổi điều hiu giá lạnh khô cằn. Nắng về tôi chia em nồng ấm, mưa về tôi trao anh mầm xanh. Xanh ấm cho nhau hết buồn tênh hết phai tàn. Cho Trái tim xanh mãi thêm xanh. Cho trái tim tươi mãi thêm tươi. Tôi chọn Giêsu
Bởi vì Giêsu thuở ấy, suốt ngàn năm qua còn đây, vẫn hát cho tôi khúc tình ca yêu là tất cả. Tôi chọn Giêsu yêu là sống, tôi cùng Giêsu sống để yêu, cho mãi xôn xao những niềm vui giữa cuộc đời. Cho trái tim xanh biết yêu hơn. Cho trái tim vui sẽ vui hơn. Tôi chọn Giêsu
(tùy nghi thay đổi bài hát cho phù hợp)
- Bài hát sinh hoạt:
CON ĐƯỜNG GIÊSU
Giữa cuộc đời trăm vạn nẻo đường. Xin chọn con đường yêu thương. Đường yêu thương cho ta gặp nhau, cùng chung hướng đến an vui. Chấp nhận nhau, dù khác biệt nhau, để không còn xa lìa. Sống gần nhau và sống vì nhau, giúp nhau qua khổ đau. Đường mới, theo Giêsu ta đi về khắp đất trời, đời tươi, trong Giêsu bên nhau phục vụ vui sống. Hạnh phúc, qua Giêsu ta yêu và được yêu mới. Lối yêu thương, vững đôi chân, ta bước đi mỗi ngày. (tùy nghi thay đổi bài hát cho phù hợp)
b. Bài học ghi nhớ
1. Mầu nhiệm Vượt qua của Chúa Giêsu có tầm quan trọng nào?
Mầu nhiệm Vượt qua của Chúa Giêsu là trung tâm của đức tin Kitô giáo, gồm cuộc khổ nạn, cái chết, sự Phục sinh và tôn vinh của Ngài. [112]
2. Chúa Giêsu bị kết án tử hình vì những lời tố cáo nào?
Chúa Giêsu bị kết án tử hình vì những lời tố cáo này: - một là chống lại lề luật; - hai là chống lại Đền thờ; - ba là chống lại niềm tin vào Thiên Chúa duy nhất, khi Ngài tuyên bố mình là Con Thiên Chúa. [113]
3. Chúa Giêsu có thái độ nào đối với lề luật Israel?
Chúa Giêsu không hủy bỏ, nhưng kiện toàn lề luật. [114]
4. Chúa Giêsu có thái độ nào đối với Đền thờ Giêrusalem?
Chúa Giêsu rất tôn trọng Đền thờ vì đó là nhà của Cha Ngài, đồng thời cũng ám chỉ Đền thờ chính là Thân Thể Ngài (Ga 2,19-21). [115]
5. Chúa Giêsu có thái độ nào đối với niềm tin của dân Israel vào Thiên Chúa duy nhất?
Chúa Giêsu vẫn tôn trọng niềm tin của dân Israel vào Thiên Chúa duy nhất, nhưng vì là Thiên Chúa, nên Ngài làm chủ ngày Sabát và có quyền tha tội. [115]
6. Những ai chịu trách nhiệm về cái chết của Chúa Giêsu?
Một số người Do Thái thời đó và những Kitô hữu phạm tội đều chịu trách nhiệm về cái chết của Chúa Giêsu [117].
7. Vì sao Thiên Chúa lại muốn cho Chúa Giêsu phải chết?
Vì muốn chúng ta được giao hòa với Ngài, Thiên Chúa đã “sai Con Ngài đến làm của lễ đền tội cho chúng ta” (2 Cr 5,19). [118]
8. Chúa Giêsu đã dâng hiến mình cho Chúa Cha thế nào?
Chúa Giêsu đã tự nguyện dâng hiến mình cho Chúa Cha để chu toàn ý định cứu độ. [119]
9. Việc dâng hiến của Chúa Giêsu được diễn tả thế nào trong Bữa Tiệc Ly?
Trong Bữa Tiệc Ly, Chúa Giêsu vừa thiết lập bí tích Thánh Thể như việc “tưởng nhớ” đến hy tế của Ngài (1 Cr 11,25), vừa thiết lập chức tư tế của Giao Ước mới. [120]
10. Trong cơn hấp hối tại vườn cây dầu, Chúa Giêsu có thái độ nào?
Trong cơn hấp hối, dù khiếp sợ cái chết, nhưng Chúa Giêsu vẫn vâng phục thánh ý Chúa Cha để cứu độ chúng ta. (Pl 2,8). [121]
11. Hy tế của Chúa Giêsu trên thập giá đem lại cho chúng ta điều gì?
Hy tế của Chúa Giêsu xóa bỏ tội trần gian (x. Ga 1,29) và giao hòa toàn thể nhân loại với Chúa Cha. [122]
12. Vì sao Chúa Giêsu kêu gọi các môn đệ vác thập giá mình?
Vì Chúa Giêsu muốn những người đầu tiên hưởng nhờ hy tế cứu độ của Ngài, được kết hợp với hy tế ấy [123].
13. Thân xác của Chúa Giêsu ở trong tình trạng nào khi Ngài nằm trong mồ?
Chúa Giêsu đã chết thật sự và đã được mai táng trong mồ, nhưng quyền năng Thiên Chúa đã gìn giữ thân xác Ngài khỏi bị hư nát [124]
4. Cầu nguyện kết
a. Cảm nghiệm mới:
Lạy Chúa sau khi con được tìm hiểu về cuộc thương khó của Chúa. Giây phút này con mới cảm nhận hết được Chúa yêu thương loài người chúng con biết là dường nào. Cho dù tổ tông và loài người chúng con đã sa ngã phạm tội trở nên xa cách và đối nghịch lại với Chúa. Nhưng Chúa cứ vẫn lấy tình thương và ân nghĩa mà tha thứ và cứu chuộc chúng con.
Con xin thành tâm sám hối lỗi lầm của mình bằng đời sống lấy ân nghĩa và tình thương, mà đối đãi và cư xử với nhau với tình huynh đệ chân thành.
(Một phút hồi tâm, các em quỳ gối cầu nguyện lớn tiếng! hoặc đọc chung kinh Lạy Cha)
b. Quyết tâm sống:
Nay con quyết tâm sống với nhau bằng tình thương mến, cố gắng lấy ân nghĩa và tình thương mà đối lại oán thù, và nhất là cố gắng tránh những thiếu sót lỗi tội… để góp phần làm dịu bớt những vết thương mà Chúa gánh chịu vì tội chúng con. LẠY CHÚA! CON TIN CON YÊU CHÚA. XIN CHÚA GIÚP CON BIẾT SỐNG THA THỨ NHƯ CHÚA.
Ban Giáo lý Giáo phận