.png){kind=logo}
Lá thư Mùa Chay (3): những lý tưởng và niềm tin trong cuộc sống
Lm. Giuse Phạm Đình Ngọc, SJ
Em thân mến,
Hy vọng em vẫn khỏe và tiếp tục hành trình Mùa Chay. Trong những ngày này, khi em đang cố gắng sống đời sống đức tin giữa bao thử thách và cám dỗ, anh muốn chia sẻ thêm với em về một vấn đề rất quan trọng: niềm tin vào các lý tưởng và phong trào xã hội. Lý do là anh thấy vấn đề này đang len lỏi vào suy nghĩ của nhiều người trẻ, đặc biệt là trên mạng xã hội hiện nay. Hiện trạng này là có thật, và chúng ta cần suy xét cẩn thận trước khi đưa ra phán đoán đúng sai. Đây là một điều tốt nếu được định hướng đúng, nhưng cũng có thể trở thành một cạm bẫy tinh vi dẫn em rời xa Chúa nếu không được nhận thức cẩn thận.
Hãy cùng anh suy ngẫm về một vài khía cạnh thực tế từ câu chuyện trong The Screwtape Letters của C.S. Lewis. Ông viết cuốn này trong thời chiến tranh thế giới thứ II. Chiến tranh là hệ quả của những xung đột về tư tưởng và quyền lợi. Kẻ thù luôn biết cách đưa cho chúng ta những xung đột như thế. Chúng ta học cách nhận diện và vượt qua chúng, với ơn của Chúa Thánh Thần.
1. Khi lý tưởng trở thành mục đích tuyệt đối
Em có lý tưởng là điều rất tốt. Thật nguy hiểm nếu người trẻ mất hướng đi, sống không cần lý tưởng. Thật may, chúng ta cũng có những lý tưởng, đó là những gì cao đẹp mà chúng ta muốn theo đuổi trong cuộc đời. Đó có thể là tình yêu hòa bình, lòng yêu nước, sự công bằng xã hội, hay bất cứ điều gì em cảm thấy có giá trị. Tiếc là Kẻ thù luôn khiến chúng ta bận tâm quá mức vào việc theo đuổi lý tưởng cuộc đời. Nếu em đã có lý tưởng rồi, xin đừng để lý tưởng này thay thế Thiên Chúa trong đời sống đức tin.
Kẻ cám dỗ rất khéo léo khi biến lý tưởng thành mục đích tuyệt đối trong tâm trí con người. Nó sẽ thì thầm với em rằng: “Nếu em yêu hòa bình, thì bất cứ hình thức chiến tranh nào cũng là xấu xa, ngay cả khi nó được dùng để tự vệ hoặc bảo vệ người vô tội.”
Những lời dối trá này nghe qua rất hợp lý, nhưng thực chất, chúng đang bóp méo bản chất của đức tin Kitô giáo. Chúa Giêsu không bao giờ dạy chúng ta đặt bất cứ lý tưởng nào cao hơn chính Ngài. Thiên Chúa mới là cùng đích của cuộc đời. Mọi sự đều là phương tiện. Đây là lối ngụy biện của Kẻ thù: lấy cứu cánh biện minh cho phương tiện. Điều này nghĩa là dùng mọi thủ đoạn để đạt mục đích. Trong khi đó, Thiên Chúa là nguồn gốc của mọi sự thật và tình yêu, và bất kỳ lý tưởng nào, nếu không được liên kết với Ngài, đều dễ dàng dẫn đến sai lầm.
2. Tôn giáo là nền tảng, không phải công cụ
Cám dỗ tiếp theo mà em có thể gặp phải là biến tôn giáo thành một công cụ để phục vụ các lý tưởng cá nhân. Ví dụ lý tưởng của em là làm giàu. Em muốn dùng hình ảnh Công giáo của mình để thuyết phục đối tác đầu tư. Trong trường hợp này, Kẻ cám dỗ sẽ làm cho em tin rằng đạo Kitô chỉ là một phần nhỏ trong các mục tiêu lớn hơn của em, thay vì là nền tảng cho mọi suy nghĩ và hành động.
Ví dụ khác, nếu em là người yêu hòa bình, nó sẽ thì thầm: “Chỉ cần em phản đối chiến tranh, đó chính là cách em sống đức tin.”
Nhưng em thân mến,
Đạo Công giáo không phải là một phần nhỏ trong cuộc sống của em. Đó là toàn bộ ý nghĩa của cuộc đời em. Tình yêu hòa bình, hay bất kỳ lý tưởng nào khác phải bắt nguồn từ đức tin của em và được định hướng bởi các giá trị Kitô giáo như lòng bác ái, sự công bằng, và khiêm nhường. Thực tế, nhiều người hay làm ngược lại, mong em đừng lẫn lộn hai lãnh vực này.
3. Chia rẽ trong tâm trí
Một cạm bẫy khác mà Kẻ cám dỗ thường sử dụng là tạo ra sự chia rẽ trong tâm trí em. Chiến tranh thường khởi nguồn từ những xung đột trong tâm hồn; và điều này rất dễ xảy ra. Nó sẽ khiến em nghĩ rằng em có thể vừa sống đời sống đức tin, vừa theo đuổi các lý tưởng mà không cần quan tâm đến sự liên kết giữa hai điều đó.
Chẳng hạn, em có thể tham gia các phong trào xã hội hoặc chính trị với lý do rằng em đang làm điều tốt. Nhưng thực chất em lại quên mất mối quan hệ của những điều ấy với Chúa. Khi lớn hơn một chút, ví dụ em trở thành doanh nhân, Kẻ cám dỗ sẽ khiến em bận tâm đến việc bảo vệ quan điểm của mình, đến mức em quên mất bổn phận yêu thương và tha thứ mà Chúa dạy. Hoặc đơn giản hơn, Kẻ thù sẽ tìm cách chiếm hết thời gian của em, khiến em không còn rảnh để tham dự thánh lễ.
Hãy nhớ rằng, mọi giá trị và hành động của chúng ta phải phản ánh sự hiện diện của Chúa trong đời sống mình. Đây là một thách đố, nhưng chính đáng. Em không thể phục vụ lý tưởng một cách mù quáng mà không xét xem nó có phù hợp với các giá trị Tin mừng hay không. Trong trường hợp này, mong em có tinh thần phân định, mà dịp khác anh sẽ viết cho em.
4. Khi sự chia rẽ dẫn đến kiêu ngạo
Một điều nguy hiểm khác là sự chia rẽ này rất dễ dẫn đến lòng kiêu ngạo. Kẻ cám dỗ sẽ làm cho em tin rằng những người không cùng quan điểm với em là “kẻ thù.” Nếu em yêu hòa bình, nó sẽ khiến em nghĩ rằng: “Ai không phản đối chiến tranh như tôi là người ủng hộ bạo lực.”
Khi em bắt đầu xem những người khác như “đối thủ”, phán xét thường xảy ra. Khi em thành công, Kẻ thù hướng em đến lối sống kiêu kỳ, ngạo mạng. Xem trời bằng vung chưa bao giờ là hành xử đẹp. Xin em đừng bước vào cái bẫy này của Ma quỷ. Chúa Giêsu Kitô không bao giờ dạy chúng ta chia rẽ, mà luôn mời gọi chúng ta yêu thương, ngay cả với những người chúng ta không đồng ý.
Xin cho anh trích nguyên văn lời này của Thánh Phaolô: “Giả như tôi có nói được các thứ tiếng của loài người và của các thiên thần đi nữa, mà không có đức mến, thì tôi cũng chẳng khác gì thanh la phèng phèng, chũm chọe xoang xoảng. Giả như tôi được ơn nói tiên tri, và được biết hết mọi điều bí nhiệm, mọi lẽ cao siêu, hay có được tất cả đức tin đến chuyển núi dời non, mà không có đức mến, thì tôi cũng chẳng là gì” (1 Cr 13,1-2).
Điều này có nghĩa là, dù em có đấu tranh cho một lý tưởng cao cả đến đâu, nếu không có lòng bác ái, không có đức tin, thiếu vắng đức cậy, tất cả chỉ là vô nghĩa.
5. Làm thế nào để giữ đức tin giữa những lý tưởng?
Mong em đừng hoang mang với những đòi hỏi trên đây. Anh muốn gợi ý cho em một vài cách để giữ vững đức tin và sự cân bằng trong hành trình này:
Đặt Chúa lên trước hết. Trước khi quyết định theo đuổi bất kỳ lý tưởng hay phong trào nào, hãy tự hỏi: “Điều này có phù hợp với các giá trị Tin mừng không?” Hoặc:“Tôi có đang làm điều này để tôn vinh Chúa, hay chỉ để bảo vệ quan điểm cá nhân của mình?”
Học cách lắng nghe. Đừng vội phán xét hay coi thường những người không đồng ý với em. Hãy học cách lắng nghe và đối thoại với lòng khiêm nhường. Chúa Giêsu luôn đối xử với mọi người bằng sự kiên nhẫn và yêu thương, ngay cả khi họ không hiểu Ngài.
Đừng để lý tưởng làm lu mờ tình yêu. Hãy nhớ rằng, tình yêu đối với Chúa và tha nhân là điều quan trọng nhất. Nếu lý tưởng nào đó khiến em trở nên xa cách hoặc thù địch với người khác, đó là dấu hiệu em cần xem xét lại.
Lời kết
Em thân mến, lý tưởng và các phong trào xã hội có thể là công cụ tốt để em sống và thể hiện đức tin của mình. Nhưng chúng chỉ thực sự có giá trị khi được đặt dưới ánh sáng của Tin mừng và không bao giờ thay thế vị trí của Chúa trong cuộc sống em.
Hãy luôn nhớ rằng, mục đích cuối cùng của cuộc đời chúng ta không phải là bảo vệ một lý tưởng, mà là sống trong sự hiệp nhất với Chúa và yêu thương mọi người. Anh cầu nguyện cho em, để em luôn biết giữ cân bằng và trung thành với đức tin của mình, bất kể em đối mặt với điều gì.
Chờ hồi âm của em, và anh cũng sẽ viết tiếp cho em vào dịp tới nhé!
Thân ái trong Chúa Kitô,
Lm. Giuse Phạm Đình Ngọc SJ
(Nguồn: WHĐ)