Đức Giáo Hoàng Lêô XIV
BUỔI TIẾP KIẾN CHUNG

Hội Trường Phaolô VI

 Thứ Tư, ngày 20 tháng 8 năm 2025
 

Chu trình Giáo lý Năm Thánh 2025

Chúa Giêsu Kitô, niềm Hy Vọng của chúng ta
 

III. Cuộc Vượt Qua của Chúa Giêsu

3. Tha Thứ
“Người đã yêu thương họ đến cùng” (Ga 13,2)

 

 

Anh chị em thân mến,

Hôm nay chúng ta cùng chiêm ngắm một trong những cử chỉ rực rỡ và gây ấn tượng mạnh nhất trong Tin Mừng: giây phút Chúa Giêsu, trong bữa Tiệc Ly, trao cho kẻ sắp phản bội Người một miếng bánh. Đây không chỉ là một hành vi chia sẻ, mà còn hơn thế nữa; đó là nỗ lực cuối cùng của tình yêu, không chịu đầu hàng.

Thánh Gioan, với sự nhạy bén thiêng liêng sâu xa, đã kể lại khoảnh khắc này như sau: [Trong bữa ăn, khi] “ma quỷ đã gieo vào lòng Giuđa, con ông Simon Íscariôt, ý định nộp Người… Chúa Giêsu biết giờ của Người đã đến… Người đã yêu thương họ đến cùng” (Ga 13,1-2). Yêu thương đến cùng: đó chính là chìa khóa để hiểu thấu trái tim của Đức Kitô. Một tình yêu không lùi bước trước sự chối từ, thất vọng, thậm chí vô ơn.

Chúa Giêsu biết giờ sẽ đến, nhưng Người không bị lệ thuộc vào nó: chính Người chọn lấy giờ ấy. Người nhận ra thời điểm tình yêu của Người phải chịu đựng vết thương đau đớn nhất: vết thương bị phản bội. Và thay vì lùi bước, tố cáo hay tự vệ… Người vẫn tiếp tục yêu: Người rửa chân, chấm bánh và trao cho kẻ phản bội.

“Đó là kẻ được Thầy chấm miếng bánh trao cho” (Ga 13,26). Với cử chỉ đơn sơ và khiêm hạ này, Chúa Giêsu tiếp tục yêu và yêu đến cùng, chẳng phải vì Người không biết điều đang diễn ra, nhưng chính vì Người thấy rõ điều đó. Người hiểu rằng tự do của tha nhân, ngay cả khi lạc lối trong sự dữ, vẫn có thể được ánh sáng của một cử chỉ hiền lành chạm tới; bởi lẽ Người biết rằng tha thứ đích thực thì không chờ đợi việc hối cải, nhưng trao ban trước như một ân huệ nhưng không, trước cả khi ơn tha thứ được đón nhận.

Tiếc thay, Giuđa đã không hiểu. Sau miếng bánh - Tin Mừng ghi lại - “Xa-tan liền nhập vào y” (c.27). Đoạn văn này đánh động chúng ta: như thể sự dữ, vốn ẩn nấp cho đến lúc ấy, tự lộ mặt ra sau khi tình yêu đã tỏ bày gương mặt trần trụi và mong manh nhất. Chính vì lý do đó, thưa anh chị em, miếng bánh ấy lại là ơn cứu độ cho chúng ta: vì nó cho thấy Thiên Chúa đã làm tất cả - rõ ràng là làm tất cả - để đến với chúng ta, ngay cả khi chúng ta khước từ Người.

Chính ở đây, ơn tha thứ tỏ lộ trọn vẹn sức mạnh của mình và biểu tỏ gương mặt hy vọng đích thật. Tha thứ không phải là quên lãng; cũng không phải là yếu hèn. Tha thứ là khả năng tôn trọng tự do của tha nhân, trong khi vẫn yêu thương họ đến cùng. Tình yêu của Chúa Giêsu không phủ nhận thực tại đau khổ, nhưng cũng không để cho sự dữ có tiếng nói sau cùng. Đó là mầu nhiệm Chúa Giêsu thực hiện cho chúng ta, và đôi khi chúng ta cũng được mời gọi dự phần vào.

Biết bao mối tương quan đổ vỡ, biết bao câu chuyện trở nên rắc rối, biết bao lời nói chưa được thốt lên. Thế nhưng Tin Mừng cho chúng ta thấy: luôn có một con đường để tiếp tục yêu thương, ngay cả khi tất cả tưởng như không thể cứu vãn. Tha thứ không có nghĩa là phủ nhận sự dữ, nhưng là ngăn không cho nó gây ra thêm sự dữ mới. Tha thứ không có nghĩa là cho rằng chẳng có gì xảy ra, nhưng là làm mọi cách có thể để đảm bảo rằng oán hận không định đoạt tương lai.

Khi Giuđa ra khỏi phòng tiệc, “lúc đó là đêm” (c.30). Nhưng ngay sau đó, Chúa Giêsu nói: “Giờ đây Con Người được tôn vinh” (c.31). Bóng đêm vẫn còn đó, nhưng một ánh sáng đã bắt đầu bừng lên. Và ánh sáng ấy chiếu tỏa vì Đức Kitô trung tín đến cùng, và do đó tình yêu của Người mạnh hơn lòng hận thù.

Anh chị em thân mến, chúng ta cũng trải qua những đêm tối đau thương và gian nan. Những đêm tối của tâm hồn, những đêm tối thất vọng, những đêm tối mà ai đó đã làm tổn thương hay phản bội chúng ta. Trong những lúc ấy, cám dỗ lớn nhất là khép kín lòng mình, tự vệ, hay trả đũa. Nhưng Chúa lại chỉ cho chúng ta hy vọng rằng luôn có một con đường khác. Người dạy chúng ta có thể trao một miếng bánh ngay cả cho kẻ quay lưng lại với mình. Có thể đáp lại bằng sự thinh lặng tín thác. Có thể tiến bước với phẩm giá, mà không từ bỏ tình yêu.

Hôm nay, chúng ta hãy xin ơn biết tha thứ, ngay cả khi không được thấu hiểu, ngay cả khi cảm thấy bị bỏ rơi. Bởi chính trong những giờ phút đó, tình yêu mới có thể đạt tới đỉnh cao. Như Chúa Giêsu dạy chúng ta, yêu thương có nghĩa là để cho tha nhân tự do - kể cả tự do phản bội - và luôn tin rằng chính tự do ấy, dù bị thương tổn và lạc lối, vẫn có thể được giải thoát khỏi sự lừa dối của bóng tối và được đưa về với ánh sáng của điều thiện.

Khi ánh sáng của sự tha thứ có thể xuyên thấu tận sâu thẳm tâm hồn, chúng ta hiểu rằng tha thứ không bao giờ là vô ích. Ngay cả khi tha nhân không đón nhận, ngay cả khi dường như vô ích, tha thứ vẫn giải thoát người trao ban nó: xua tan oán hận, khôi phục bình an, và đưa ta trở về với chính mình.

Chúa Giêsu, với cử chỉ đơn sơ là trao một miếng bánh, đã cho thấy rằng mọi phản bội đều có thể trở thành cơ hội cứu độ, nếu được biến thành không gian cho một tình yêu lớn lao hơn. Tình yêu ấy không khuất phục trước sự dữ, nhưng chiến thắng nó bằng điều thiện, không để cho sự dữ dập tắt điều chân thật nhất trong chúng ta: đó là khả năng yêu thương.

 

Lm. Fx. Nguyễn Văn Thượng chuyển ngữ.