.png){kind=logo}
Mùa Chay và Việc Thanh Tẩy Ký Ức
George Weigel
Tổng thống Ronald Reagan yết kiến Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II trong chuyến viếng thăm thư viện của phủ giáo hoàng tại Vatican năm 1982.
Vào ngày 20 tháng 12 năm 2002, lúc tôi đang ăn trưa tại phủ giáo hoàng và nói về đủ thứ chuyện như ngài vẫn thường khuyến khích, thì cuộc trò chuyện bất ngờ chuyển hướng khi ngài hỏi tôi về tình hình hiện tại của Tổng thống Ronald Reagan. Thực ra, gần đây tôi bất ngờ gặp Edwin Meese, Nguyên Bộ trưởng Tư pháp của Tổng thống Reagan, và cũng hỏi ông ấy câu hỏi này. Câu trả lời thật buồn.
Meese đã tham dự lễ hạ thủy cho tàu USS Ronald Reagan - tàu sân bay lớp Nimitz - và mang về cho cựu tổng thống một trong những chiếc mũ truyền thống có tên con tàu. Như một quý ông lịch lãm, Reagan đã cảm ơn Meese rồi nói: “Edwin ơi, sao người ta lại đặt tên con tàu theo tên của tôi vậy?” Bệnh Alzheimer, căn bệnh sẽ giết Reagan vài năm sau đó, đã xóa dần trí nhớ của ông, đến nỗi ông không còn nhớ mình đã từng là tổng thống Hoa Kỳ trong suốt tám năm.
Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II ngồi đối diện với tôi. Khi tôi nhắc đến chuyện này, ngài trông khá xúc động và im lặng suốt cả phút đồng hồ. Cơ thể của ngài đang phải chống chọi với căn bệnh Parkinson. Nhưng dường như lúc ấy, ngài đã tưởng tượng ra một số phận còn tồi tệ hơn là bị bó buộc trong một cơ thể ngày càng tê liệt: một cuộc sống mất đi khả năng suy tư về đời mình. Bầu khí im lặng bị phá vỡ khi Đức Giáo hoàng nhẹ nhàng nói với tôi: “Xin nói cho bà Reagan biết tôi đang cầu nguyện cho chồng bà ấy”. Tôi đã nhờ Edwin Meese gửi đi thông điệp này khi về nhà.
Câu chuyện này khơi dậy lời cầu nguyện quen thuộc với nhiều tín hữu Công giáo, lời kinh Suscipe của thánh Inhaxiô thành Loyola: “Lạy Chúa, xin nhận lấy tự do của con, ký ức, trí tuệ và tất cả ý chí của con. Mọi thứ con là và những gì con có đều do Chúa ban: con xin dâng hết cho Chúa để Chúa sử dụng theo như Ngài muốn. Xin ban cho con tình yêu và ân sủng của Chúa; nhờ đó, con sẽ cảm thấy đầy đủ và không còn khao khát gì thêm nữa.”
Tôi đã học kinh Suscipe từ khi còn nhỏ. Và phải thú nhận rằng, suốt nửa thế kỷ qua, tôi đã ngần ngại với ý tưởng dâng ký ức của mình cho Chúa. Nó như một chiếc cầu quá xa vời, sự tự hy sinh gần như tự sát. Sẽ còn lại gì trong tôi nếu mất đi ký ức? Tôi có thể mất đi tự do nhưng tôi vẫn còn là chính mình. Tôi có thể mất đi chút hiểu biết về những gì tôi thu nhận được nhưng tôi vẫn là chính mình vì tôi vẫn có thể học biết nhiều hơn thế nữa. Về việc mất đi ý chí, chắc chắn sẽ là phúc lành nếu ý chí của Chúa chi phối toàn bộ cuộc sống của tôi. Nhưng ký ức của tôi thì sao?
Nhìn từ bên ngoài, khi tôi kể cho Đức Giáo hoàng nghe về chuyện Tổng thống Reagan mất trí nhớ, phản ứng của ngài dường như nghẹn lại, một cách nào đó, về ý nghĩ chính ngài vừa mất dần ký ức, vừa mất khả năng vận động.
Tuy nhiên, một vị thánh như Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II chắc chắn hiểu rằng: mùa Chay sắp đến cho thấy món quà từ trí nhớ của một người dành cho Chúa liên quan đến việc thanh tẩy ký ức liên tục trong suốt cuộc đời.
Hành trình bốn mươi ngày hàng năm qua sa mạc trong mùa Chay, thời gian tái hiện lại 40 ngày Chúa Giêsu ở trong hoang mạc Giuđêa để chuẩn bị cho sứ vụ rao giảng công khai, là thời điểm quan trọng nhất trong năm của Giáo hội về việc ơn thanh tẩy ký ức - đặc biệt là những ký ức về thành công và thất bại trong việc sống sứ vụ của người môn đệ kể từ ngày lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống năm 2024, kết thúc mùa Phục Sinh, cho đến bây giờ.
Như tôi đã đề cập trong quyển Roman Pilgrimage: The Station Churches (Hành Hương Rôma: Những Chặng Thập Giá Của Giáo Hội), mùa Chay, theo phụng vụ hiện tại, được chia thành hai giai đoạn. Hai tuần rưỡi đầu tiên mời gọi chúng ta xét mình cách toàn diện: Những gì nơi tôi cần được thanh tẩy nếu tôi muốn trở thành người môn đệ thừa sai hiệu quả hơn như sứ vụ đã lãnh nhận từ khi được Rửa tội? Những vết bẩn gì trong tâm hồn cần phải được tiêu hủy để tôi trở nên trong sạch và nên chứng nhân cho tình yêu của Đức Kitô theo ý Chúa muốn.
Nửa sau của mùa Chay có liên quan đến việc thanh tẩy. Khi chúng ta chuẩn bị đón nhận phúc lành từ nước Phục Sinh, nước thanh tẩy được làm phép trong đêm Vọng Phục Sinh, những ký ức đã được thanh tẩy có thể giúp cho chúng ta đối diện một lần nữa, cách sâu sắc hơn, về cơn khát của Chúa Kitô đối với chúng ta (như câu chuyện Tin mừng về người phụ nữ bên giếng Giacóp được nhắc đến trong mùa Chay), sự soi sáng của Chúa Kitô dành cho chúng ta (như trong câu chuyện Tin mừng về một người mù từ khi mới sinh được nhắc đến trong mùa Chay) và quyền năng của Chúa Kitô trên sự chết (như trong câu chuyện Tin mừng về Lazarô được nhắc đến trong mùa Chay).
Thiên Chúa thanh tẩy ký ức của chúng ta để chúng ta có thể, vào lúc thích hợp, “thấy được dung nhan của Ngài… và... hiển trị đến muôn thuở muôn đời” (Kh 22,4-5).
Chuyển ngữ: Phan Định
Nguồn: firstthings.com