.png){kind=logo}
CÁC BÀI THƯỜNG HUẤN THÁNG 02-2021
BAN NGHIÊN HUẤN
UỶ BAN GIÁO DÂN TRỰC THUỘC HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC VIỆT NAM
BIÊN SOẠN
BÀI IV
NĂM THÁNH THÁNH CẢ GIUSE
LÃNH ĐẠO VÀ NIỀM TIN
Dẫn nhập
Trong một cuộc triển lãm nghệ thuật ở Vatican. Đức Giáo hoàng và các Hồng y cố vấn đến dự. Đức Thánh cha và phái đoàn, dừng lại trước bức họa, tuyệt phẩm về Thánh gia. Đột nhiên Đức Thánh cha hỏi: “Thánh Giuse ở đâu? Người hướng dẫn chỉ cho biết thánh Giuse ở dưới đây, cuối bức tranh truyệt tác. Đức Thánh cha dùng ngón tay trỏ, đặt vào Thánh Giuse vừa di lên vừa nói: “Thánh Giuse phải ở vị trí này” (bên cạnh Chúa Giêsu). Nhân dịp 150 năm ngày Giáo hoàng Piô IX tuyên bốThánh Giuse: “Người bảo trợ Giáo hội hoàn vũ”, 8-12-1870, Đức Giáo hoàng Phanxicô, đã công bố Năm Thánh Giuse, “Với trái tim người cha”, khai mạc, 8-12-2020, kết thúc 8-12-2021. Ngài nói: “Thế giới của chúng ta ngày nay cần những người cha”. Tôi xin chia sẻ mục vụ về vai trò người Cha hôm nay. Thế giới đang cần những người Cha như thế nào?
Nhận thức
Người Cha là người lãnh đạo gia đình. Luận văn ra trường khoa thần học, về: “Tội tổ tông”. Tôi lý giải: “Tội tổ tông là tội của lãnh đạo”. Tôi không ngờ, giáo sư thần học Thân Văn Tường đánh giá cao về lập luận này. Từ đó, tôi tập trung vào vai trò lãnh đạo. Có lần Đức Giám mục Bùi Tuần hỏi tôi: “Trong mục vụ, cha chú ý tới đối tượng nào? Tôi trả lời ngay: “Người lãnh đạo”. Ngài nói thêm: “Tức là gia trưởng”. Khẩu hiệu nghiên cứu xã hội, đức kết mới nhất: “Tập đoàn Gia trưởng ảnh hưởng tương lai”. Tôi tiếp tục xây dựng và thực hành quan điểm mục vụ này. Trong Cựu ước, Thiên Chúa chọn Abraham, Môsê, lãnh đạo Dân Chúa. Nhìn vào Phúc âm, Chúa Giêsu đặt Phêrô đứng đầu mười hai tông đồ. Theo Kinh thánh: “Lãnh đạo là một ơn gọi”. Thiên Chúa tuyển chọn, ban Thánh Thần. Thánh Thần ban ơn Tầm nhìn. Ngài bảo vệ người lãnh đạo chân chính, dù đạo hay đời. Giáo hội tin và tôn trọng ơn bất khả ngộ cúa Đức Giáo hoàng trong các lãnh vực Đức tin, luân lý và phong hóa. Văn hóa Việt Nam, đề cao vai trò “Chim đầu đàn”. “Rồng rắn theo nhau, “Rồng rồng theo mẹ”. “Tội qui vu trưởng”.
Kinh nghiệm lịch sử:”Khủng hoảng Đức tin là khủng hoảng lãnh đạo”. Những tập đoàn, những nhà lãnh đạo thực thụ, tâm huyết, luôn đổi mới và thanh luyện phong cách lãnh đạo. Lãnh đạo phải được người khác tin và theo. Không đồi mới, không thay đổi, không ảnh hưởng, và không ai theo, không phải là lãnh đạo. Thế giới khủng hoảng niềm tin, chính là khủng hoảng về lãnh đạo. Dựng lại mùa xuân Hội thánh và thế giới, chính là củng cố niềm tin. Một trong những mục đích của năm thánh Giuse: “Củng cố Đức tin”. Trước hết là đức tin của gia trưởng, cha trong gia đình: “Thế giới của chúng ta ngày nay cần những người cha.” Người cha: “Uy Đức”. Có Uy mà không có Đức, người ta không phục; có Đức mà thiếu Uy, không lãnh đạo được gia đình, đất nước và thế giới. Vì thế, người cha hôm nay, “Cần cả Uy cả Đức cùng một lúc”. Đó là Uy tín và Đức tin.
Uy- Uy tín. Được xây dựng trên nền tảng trách nhiệm. Thánh Giuse, thể hiện tinh thần trách nhiệm trong việc bảo vệ uy tín của Đức Mẹ. Biết Đức Mẹ có thai bởi phép Chúa Thánh Thần. Ngài đón nhận về chung sống. Ngài biết mình là cha nuôi Chúa Giêsu. Nhưng rất có trách nhiệm bảo vệ gia đình.
Đức- Đức tin. Ngài được gọi là Đấng khôn ngoan và công chính. Là một người đạo đức thánh thiện. Tin vào thánh ý Thiên Chúa. Tuân theo sự hướng dẫn của Ngài qua Sứ thần báo mộng. Nhất là trong những trường hợp liên quan tới sự sống và sứ vụ cứu thế: “Phục vụ toàn bộ kế hoạch cứu rỗi”[1].
“Hãy đến cùng Giuse; và hãy làm những gì ông ấy bảo”{C}[2]{C}. Như Ngài đã giúp Chúa Giêsu: “Lớn lên từng ngày, khôn ngoan, và ân sủng, trước mặt Thiên Chúa và trước mặt người ta”[3]{C}. Người bảo trợ Giáo hội hoàn vũ. Giáo hội: Cầu nguyện, suy ngẫm, noi gương, sống đức tin hằng ngày qua thực hiện trọn vẹn ý muốn của Chúa. Nhận ơn toàn xá, cho bản thân hoặc cho linh hồn trong luyện ngục.
Đào luyện
Người lãnh đạo hôm nay thực thi con đường mục vụ mới: “Tâm linh-Khoa học”.
Tâm linh: Gắn bó với Chúa Giêsu. Giúp mọi người lớn lên: “Mạnh mẽ, khôn ngoan, và yêu thương”. Uy tín: “Hứa thì giữ.” Dù phải đền bù. Không bao giờ để ai thất vọng”. Nhất là giời trẻ và giới phụ nữ. Như Thánh Giuse đã làm cho Đức Mẹ và Chúa Giêsu.
Khoa học:
- Thứ nhất: “Lắng nghe”. Thiên Chúa dậy dỗ từng người và bảo vệ những người lãnh đạo. Gương Thánh Giuse: “Xin cho con biết lắng nghe, điều Thiên Chúa muốn dậy”. Gắn bó với gia đình, với con người và mọi tình huống có liên quan tới sự sống và đức tin. Chúa Thánh Thần sẽ ban linh thị, tầm nhìn cho người lãnh đạo, đúng thời điểm.
- Thứ hai: “Điềm tĩnh”. Kinh nghiệm: “Cây càng cao, gió càng lay”; “sóng cả phải vững tay chèo”. Không giao động trước mọi tình huống. Thinh lặng, cầu nguyện, đón nhận thánh ý Chúa, qua Sứ thần mộng báo.
- Thứ ba: “Ra quyết định” và dứt khoát thực hành ngay: “Thành ư qủa quyết, bại ư do dự”.
- Thứ bốn: “Tinh thần trách nhiệm”: “Tội qui vu trưởng”. Không chỉ trong gia đình mà còn vươn tới cộng đoàn và cả dân tộc. Can đảm, dám nhận trách nhiệm, dù thành công hay thất bại. Không đổ lỗi cho hoàn cảnh và cho người khác. Theo tu đức học, người hay đổ lỗi là người kiêu ngạo. Nhận khó về mình, dành dễ cho người khác. Không làm tổn thương tình huynh đệ, gây mất đoàn kết.
Kết luận
Năm thánh Giuse, ngoài những việc cần làm, theo hướng dẫn, như: “Cầu nguyện. Suy gẫm. Học tập noi gương. Củng cố đức tin”. Chúng ta nên chú ý tới vai trò lãnh đạo của người cha trong gia đình. Lãnh đạo là ảnh hưởng, là đổi mới, là thay đổi, là làm cho người khác lớn lên. Vì thế, Giáo hội và từng người Kitô hữu được mời gọi trở nên những người lãnh đạo tinh thần. Chúng ta cũng đã biết: “Người ta có thể trở thành người lãnh đạo, nhưng không thể trở thành người lãnh đạo tinh thần, nếu không có Chúa Thánh Thần”. Chúa Thánh Thần ban ơn khôn ngoan, can đảm và tầm nhìn, nhất là ơn ra quyết định đúng lúc. Lãnh đạo hôm nay, là người đầy tớ, khiêm tốn phục vụ nhưng không, vô vị lợi. Là người đầy tớ khiêm hạ và là người yêu thương phục vụ, chính là phong cách đối thoại và hòa giải, con đường Loan báo Tin mừng mới.
Xác định vai trò lãnh đạo: “Lãnh đạo là một ơn gọi”. Và kèm theo Lời hứa: "Ta luôn ở cùng người lãnh đạo". Rồi, cùng nhau, xây dựng lại hình tượng người lãnh đạo theo gương Thánh Giuse. Kinh nghiệm trong lãnh đạo, nhiều khi ít ai tin, nhưng qủa thực là: “Lên hay xuống, thành công hay thất bại, giàu hay nghèo tùy thuộc lãnh đạo”. Người lãnh đạo, nhất định không chán nản, thất vọng. Dứt khoát không lùi bước, không ẩn mình, không dấu mặt. Dám chịu trách nhiệm. Dám nhận sai, xin lỗi và sửa sai.
Khủng hoảng đức tin là khủng hoảng lãnh đạo. Mất tiền bạc là mất ít; mất sức khỏe là mất nhiều; mất danh dự, uy tín là mất rất nhiều. Mất niềm tin là mất tất cả. Hãy tự vấn lương tâm và xin ý kiến người khôn ngoan, trong năm thánh này, người gia trưởng, người cha, người lãnh đạo cộng đoàn, tôi còn được tín nhiệm bao nhiêu phần trăm trong gia đình, trong cộng đồng cũng như trong xã hội, đất nước?
Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min.) - ngày 25.01.2021