
Tình cờ đọc trên facebook có ghi những dòng viết về ăn chay như sau: “Ăn chay: bớt một tô phở, bớt một dĩa bột chiên, bớt một cốc bia, bớt một ly cà phê, bớt một que kem, bớt một điếu thuốc… Mỗi ngày sẽ nhín ra được ít ra cũng 15.000 VNĐ. Cuối tháng kiểm lại sẽ thấy có thêm được mấy trăm ngàn để dành giúp một ai đấy đang gặp hoạn nạn.” Những dòng diễn tả chân tình thực tế này cũng phần nào nói lên cách thức và ý nghĩa của việc ăn chay. Ăn chay là bớt đi những chi phí thường nhật. Ăn chay là mở lòng ra với tha nhân, là tiết kiệm để giúp đỡ những người đang gặp khó khăn hoạn nạn.
Hôm nay ngày Thứ Sáu trong tuần thứ I mùa Chay 2016. Mỗi Kitô hữu Việt Nam buộc phải ăn chay, phải chay lòng kiêng thịt để bù lại cho ngày Thứ Tư Lễ Tro Mùng 3 Tết. Vậy thì có bao giờ ta tự đặt cho mình câu hỏi: tại sao tôi phải ăn chay? Ăn chay để làm gì và phải ăn chay như thế nào cho đúng nghĩa? Quả thế, có rất nhiều lý do khiến con người ta ăn chay. Việc ăn chay của mỗi chúng ta liên quan đến vấn đề tôn giáo. Như vậy có phải chúng ta ăn chay vì sợ lỗi luật, ăn chay với thái độ nệ luật? Có phải chúng ta ăn chay vì thói quen tôn giáo phải làm đi làm lại hàng năm? Có phải chúng ta ăn chay cho có lệ chứ lòng chúng ta không thật sự chay tịnh, không thật sự tiết độ để hướng về hạnh phúc đời sau?
Trong Tin mừng, Chúa Giêsu dạy mỗi Kitô hữu chúng ta ăn chay thế này: “Còn con khi ăn chay, hãy xức dầu thơm trên đầu và rửa mặt, để thiên hạ không biết con ăn chay, nhưng chỉ tỏ ra cho Cha con, Đấng ngự nơi bí ẩn, và Cha con thấu suốt mọi bí ẩn, sẽ trả công cho con.” (Mt 6,18) Như vậy điều mà Chúa Giêsu muốn ta ăn chay là hướng cõi lòng và tâm hồn của ta lên Thiên Chúa. Chúa muốn chúng ta ăn chay âm thầm chứ không khoe khoang, không phải hình thức hào nhoáng bên ngoài. Chúa muốn chúng ta khi ăn chay thì phải kết hợp với việc cầu nguyện và bố thí. Cầu nguyện để Thiên Chúa ngự đến trong tâm hồn ta. Bố thí để ta mở rộng con tim và đôi bàn tay bác ái phục vụ tha nhân trong tình yêu thương.
Thế nhưng trong một xã hội tục hoá như hiện nay thì việc ăn chay không phải dễ dàng. Con người ta vốn dĩ thích sống hưởng thụ hơn là tiết độ. Con người ta thích sống vun vén tích trữ hơn là biết cho đi. Giữa một xu hướng tự nhiên xã hội như thế thì việc ăn chay càng trở nên ý nghĩa biết bao. Người Phật giáo ăn chay để giảm bớt sự nóng nảy, giảm bớt tham sân si. Nhiều tôn giáo khác ăn chay để không làm những điều ác. Còn mỗi Kitô hữu chúng ta thì sao? Chúng ta ăn chay để làm gì và phải ăn chay như thế nào thì mới đẹp lòng Thiên Chúa và đúng ý Thiên Chúa? Sở dĩ chúng ta khó lòng giữ chay, khó lòng ăn chay bởi vì chúng ta luôn phải đối diện với ma quỷ, xác thịt và thế gian. Vì vậy, Chúa Giêsu muốn chúng ta chay tịnh để thức tỉnh tâm hồn, đồng thời để biết mở lòng mình ra với Thiên Chúa và với tha nhân.
Raphael Trần Dương Tuyển
Gp. Mỹ Tho